Speluitleg

Wat is petanque (Jeu de Boules)?

Petanque is één van de vele vormen van het bekende Franse balspel Jeu de Boules en kan door werkelijk iedereen en bijna overal worden gespeeld. Man of vrouw, jong of oud, wel of niet in clubverband. Kortom een spel of sport voor jou en voor het hele gezin. Het is gemakkelijk te leren en je hoeft er geen zeer kostbare 'materialen' voor aan te schaffen. Het vraagt weinig ruimte en kan bovendien op verschillende ondergronden worden gespeeld. Je bent dus niet afhankelijk van een speciale sportaccommodatie.

Een overzicht en uitleg van het, meestal franstalige, vakjargon vind je in het ABC van petanque.

  

 

De verschillende spelvormen

Jeu de Boules wordt in diverse teamsamenstellingen beoefend. Daarvan is de triplette-vorm de meest voorkomende. In deze vorm worden alle officiële zoals competities, interlands en wereldkampioenschappen gespeeld. Voor andere vormen zijn er aparte nationale kampioenschappen. Voor alle vormen zijn gemengde teams toegestaan.

  • Triplette: 2 teams van elk 3 personen spelen tegen elkaar, met 2 boules per speler
  • Doublette: 2 teams van elk 2 personen spelen tegen elkaar, met 3 boules per speler
  • Tête à tête: elk speelt afzonderlijk tegen elkaar, met 3 boules per speler

Hoe wordt petanque gespeeld?

1.   Men tekent een cirkel van 35 tot 50 cm op de grond. Een speler van het team dat de toss gewonnen heeft, gooit het but (houten doelballetje) vanuit de cirkel op een afstand tussen de 6 en 10 meter van de cirkelrand. Tevens moet de afstand tot een obstakel (boom, rand, o.i.d.) minimaal 1 meter zijn.
2.   Een speler van team A gooit onderhands en met beide voeten op de grond in de cirkel een boule zo dicht mogelijk bij het but.
3.   Een speler van team B probeert nu zijn boule dichterbij het but te werpen. De boule van team A mag hierbij worden weggeschoten (zie animatie hier beneden) of het but mag met de boule verplaatst worden. Team B blijft proberen dichterbij te komen tot het gelukt is.
 
4.   Komt de boule van team B dichterbij dan is team A weer aan de beurt om dichterbij te komen. Men gaat hiermee door tot het gelukt is.
5. Zo blijven de teams afwisselend werpen totdat één van de teams geen boules meer heeft. Vervolgens probeert het andere team de resterende boules ook dichter bij het but te werpen dan de boules van de tegenpartij. Of ze proberen de dichts bij het but zijnde boule van de tegenpartij weg te schieten.
6.   Ieder boule die dichterbij het but ligt dan de beste boule van de tegenpartij telt voor 1 punt.
7.   Het team dat de werpronde heeft gewonnen, werpt het but opnieuw uit vanaf de plaats waar het but ligt en plaatst de eerste boule.
8.   Het team dat als eerste 13 punten uit de diverse werprondes verzamelt, wint de partij.

In het voorbeeld hier rechts heeft team A 2 punten gescoord. Twee van hun boules liggen dichterbij het but dan de beste boule van team B. Een extra aspect van de puntentelling kun je zien op de pagina over Fanny.



Specificaties van de boules

  
Type   Hardheid
(kg/mm²)		   Diameter
(mm)		   Striage   Gewicht
(gram)		   Materiaal
                     

Beginnende competitiespeler:
                     
M3   Hard > 140   72 - 76   0-1-2-4   690 - 730   Staal
ATC   Hard > 140   72 - 76   0-1-2-4   690 - 730   Staal
                     

Gevorderde competitiespeler - Plaatser (pointeur):
                     
ATX   Hard 130   71 - 80   0-1   650 - 800   Vliegtuig staal
M3 ID   Hard > 140   72 - 76   0-1-2-3   690 - 750   RVS
M3 TR   Halfzacht > 120   72 - 76   0-1-2-10RL   690 - 740   Staal
                     

Gevorderde competitiespeler - Schutter (tireur):
                     
ATX   Hard 130   71 - 80   0-1   650 - 800   Vliegtuig staal
M3 IT   Halfzacht > 120   72 - 76   0-1-2-3   680 - 730   RVS
M3 NOIR   Zeer zacht > 110   72 - 76   0-1   680 - 730   staal
                     

Gevorderde competitiespeler - Milieuspeler:
                     
ATX   Hard 130   71 - 80   0-1   650 - 800   Vliegtuig staal
M3 IT   Halfzacht > 120   72 - 76   0-1-2-3   680 - 730   RVS
M3 TR   Halfzacht > 120   72 - 76   0-1-2-10RL   690 - 740   Staal
                     

Recreatieve speler:
                     
WE 3   -   74   1-2-3-4   >700   Staal
LD 3   -   74   1-2-3-4   >600   Staal
                     

Jeugdspeler:
                     
JUN 3 TUB   -   67   1-2-3-4   >500   Staal
        (niet officieel)            
Het but (ook wel cochenet genoemd) is van hout en heeft een diameter tussen de 25 en 35 mm. Deze mag eventueel geverfd zijn (beter zichtbaar).